Chương trình chấm điểm định cư Express Entry là một hệ thống online được thiết kế và cho ra đời nhằm mục đích quản lý đơn ứng tuyển thường trú nhân (permanent residence hay PR). Tuy nhiên các bạn đã biết chính xác hồ sơ của bạn và hoàn cảnh của bạn sẽ phù hợp […]
Chương trình chấm điểm định cư Express Entry là một hệ thống online được thiết kế và cho ra đời nhằm mục đích quản lý đơn ứng tuyển thường trú nhân (permanent residence hay PR). Tuy nhiên các bạn đã biết chính xác hồ sơ của bạn và hoàn cảnh của bạn sẽ phù hợp với chương trình định cư nào chưa? Hãy cùng nhau xem xét khi đọc bài viết ngày hôm nay.
Hệ thống chấm điểm Express Entry được chia thành 3 chương trình thành phần nhỏ
Hệ thống chấm điểm định cư Express Entry được cấu thành nên từ 3 chương trình thành phần:
- Federal Skilled Worker Program
- Federal Skilled Trades Program
- Canadian Experience Class
1. Một số khái niệm cần biết
Tuy nhiên để so sánh chính xá’c được những chương trình này khác nhau ở điểm nào, các bạn sẽ cần phải hiểu rõ được 2 term sau đây:
1.1. Canadian Language Benchmark (CLB)
Canadian Language Benchmark (CLB) là tiêu chuẩn riêng của Canada nhằm đánh giá và công nhận khả năng Tiếng Anh của người dân nhập cư. Việc chuyển đổi từ điểm IELTS sang điểm CLB tương ứng cũng khá dễ dàng. Mình có chuẩn bị được một bảng so sánh như sau:
| Canadian Language Benchmarks (CLB) | IELTS Listening | IELTS Reading | IELTS Writing | IELTS Speaking |
| CLB 1 | 1.0 | 1.0 | 1.0 | 1.0 |
| CLB 2 | 2.0 | 1.5 | 2.0 | 2.0 |
| CLB 3 | 3.5 | 2.5 | 3.0 | 3.0 |
| CLB 4 | 4.5 | 3.5 | 4.0 | 4.0 |
| CLB 5 | 5.0 | 4.0 | 5.0 | 5.0 |
| CLB 6 | 5.5 | 5.0 | 5.5 | 5.5 |
| CLB 7 | 6.0 | 6.0 | 6.0 | 6.0 |
| CLB 8 | 7.5 | 6.5 | 6.5 | 6.5 |
| CLB 9 | 8.0 | 7.0 | 7.0 | 7.0 |
| CLB 10 | 8.5 | 8.0 | 7.5 | 7.5 |
| CLB 11 | 8.5 | 8.0 | 7.5 | 7.5 |
| CLB 12 | 9.0 | 9.0 | 9.0 | 9.0 |
Đối với Tiếng Pháp, hệ thống định cư Express Entry lại sử dụng tiêu chuẩn “Niveaux de compétence linguistique canadien (NCLC)” để đánh giá khả năng ngoại ngữ.
Tuy nhiên dù là Tiếng Anh hay Tiếng Pháp thì bạn cũng phải chứng minh khả năng của mình thông qua 4 kĩ năng: Nghe, Nói, Đọc, Viết. Tùy từng chương trình mà Express Entry lại đòi hỏi những tiêu chuẩn ngoại ngữ khác nhau.
1.2. National Occupation Classfication (NOC) code
National Occupation Classfication (NOC) là một danh sách bao gồm tất cả các ngành nghề hiện đang tồn tại trong thị trường lao động Canada. Danh sách này, ngoài tên, còn miêu tả chi tiết từng loại công việc theo các kĩ năng và cấp bậc. Danh sách này bao gồm các loại kĩ năng sau:
- Skill Type 0 (zero): Các công việc quản lý
- Skill Type A: Các công việc chuyên môn thường yêu cầu có bằng degree từ Đại học
- Skill Type B: Các công việc kĩ thuật và thợ nghề chuyên biệt (skilled trades) thường cần có bằng diploma cao đẳng hoặc được đạo tạo với tư cách thực tập sinh
- Skill Type C: Các công việc trung gian thường yêu cầu bằng trung học phổ thông và/hoặc đào tạo theo công việc cụ thể
- Skill Level D: Các công việc tay chân mà được đào tạo ngay trong công việc
Các công việc có chuyên môn và cấp bậc càng cao thì bạn càng có khả năng định cư. Vì vậy thường để gia tăng khả năng định cư, các bạn nên kiếm được việc hay job offer thuộc type 0, A hoặc B.
2. Điểm khác biệt giữa các chương trình định cư Express Entry
Muốn có một cái nhìn tổng quát về các chương trình này, các bạn hãy nhìn vào bảng sau đây:
| Điều kiện | Canadian Experience Class | Federal Skilled Worker Program | Federal Skilled Trades Program |
| Khả năng Ngôn ngữ | Tiếng Anh hoặc Tiếng Pháp Cần CLB 7 nếu NOC của bạn thuộc type 0 hoặc A Cần CLB 5 nếu NOC của bạn là B | Tiếng Anh hoặc Tiếng Pháp Cần có CLB 7 | Tiếng Anh hoặc Tiếng Pháp Cần CLB 5 cho kĩ năng nói và nghe Cần CLB 4 cho kĩ năng đọc và viết |
| Thể loại/Trình độ kinh nghiệm công việc | Kinh nghiệm làm việc tại Canada ít nhất là 1 trong các loại NOC sau: Type 0 Type A Type B | Kinh nghiệm làm việc tại Canada hoặc nước ngoài của ít nhất 1 trong các loại NOC sau: Type 0 Type A Type B | Kinh nghiệm làm việc tại Canada hoặc nước ngoài thuộc một nhóm nghề trong nhóm NOC B |
| Thời gian kinh nghiệm làm việc | 01 năm ở Canada trong 03 năm gần nhất (có thể là sự kết hợp của full-time hoặc part-time) | 01 năm liên tục trong 10 năm trở lại đây (là sự kết hợp của part-time, full-time hoặc hơn nhiều hơn 1 công việc trong nghề nghiệp chính (primary occupation)) | 02 năm trong vòng 05 năm gần nhất (có thể là sự kết hợp của full-time hoặc part-time) |
| Job offer | Không cần có | Không yêu cầu Nhưng bạn sẽ được cộng thêm điểm của selection criteria (FSW) nếu bạn có job offer còn giá trị | Yêu cầu: Một job offer full-time employment có tổng thời hạn ít nhất 1 năm HOẶC Một certificate of qualification về nghề bạn được đào tạo bởi chính quyền tỉnh, vùng lãnh thổ hoặc chính quyền liên bang |
| Trình độ học vấn | Không yêu cầu | Giáo dục phổ thông Sẽ có thêm điểm nếu bạn học sau phổ thông (vd như có bằng Đại học, Cao đẳng,…) | Không yêu cầu |
Cụ thể điều kiện của các chương trình này được nêu rõ như sau:
2.1. Canadian Experience Class
Hệ thống Express Entry mở ra cơ hội cho lao động tay nghề cao nhập cư vào Canada
Canadian Experience Class dành cho người lao động lành nghề có kinh nghiệm làm việc tại Canada và muốn trở thành thường trú nhân (permanent resident) (PR). Để được xét duyệt cho diện định cư này, các bạn cần thỏa mãn được các điều kiện tối thiểu sau:
a/ Khả năng ngoại ngữ
Người ứng cử phải có khả năng Tiếng Anh hoặc Tiếng Pháp (đạt điểm như sau ở cả 4 kĩ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết)
- Cần CLB 7 nếu NOC của bạn thuộc type 0 hoặc A
- Cần CLB 5 nếu NOC của bạn là B
Bạn sẽ phải thi lấy bằng ở cả 4 kĩ năng và nhập kết quả vào hồ sơ Express Entry của mình.
b/ Kinh nghiệm làm việc
Có ít nhất 1 năm kinh nghiệm lành nghề tại Canada, trong 3 năm gần nhất trước khi bạn apply. Công việc phải là:
+ Full-time, hoặc
+ Part-time, nhưng tổng số giờ làm việc phải bằng phương án 1
Đã kiếm được kinh nghiệm làm việc bằng cách làm việc tại Canada hợp pháp (type 0, A hoặc B)
c/ Trình độ học vấn
Chứng minh trình độ học vấn là không bắt buộc nếu bạn apply theo diện này, tuy nhiên nếu bạn muốn tăng thêm điểm cho hồ sơ Express Entry của mình thì có 2 cách.
Cách 1: Nếu bản thân đi học tại một trường (trung học phổ thông hay bậc học sau phổ thông) ở Canada, bạn có thể được cộng thêm điểm chứng chỉ (certificate), diploma hoặc degree
HOẶC
Cách 2: Bạn học tại một nước khác, bạn có thể kiếm được điểm từ việc:
+ Hoàn thành chương trình tín chỉ tại nước đó, và
+ Educational Credential Assessment report từ một đại diện được chứng nhận chứng minh rằng trình độ học vấn của bạn tương đương với bằng chứng chỉ, diploma hoặc degree hoàn thiện từ các trường trung học phổ thông hoặc sau phổ thông của Canada.
2.2. Federal Skilled Worker Program
Các ngành nghề định cư tại Canada đã được quy định rõ ràng đối với từng chương trình
Chương trình này là để dành cho các lao động lành nghề với kinh nghiệm làm việc tại nước ngoài (ngoài Canada) muốn nhập cư vào Canada. Hồ sơ Express Entry của bạn sẽ được Chính phủ Canada đánh giá dựa trên các tiêu chuẩn sau:
a/ Kinh nghiệm làm việc
Kinh nghiệm làm việc lành nghề được xét dựa trên công việc bạn đã hoặc đang làm nằm trong danh sách NOC
- Skill Type 0: Công việc quản lý
- Skill type A: Công việc Chuyên môn
- Skill Type B: Công việc Kĩ thuật và Thợ nghề
Kinh nghiệm làm việc chỉ được tính:
- Khi bạn làm đúng việc (thuộc nhóm NOC) mà bạn đã khai trong đơn
- Là kinh nghiệm trong vòng 10 năm trở lại đây
- Là công việc được trả lương (Không chấp nhận các công việc tình nguyện hoặc thực tập không lương)
- Có ít nhất 1 năm làm việc liên tục hoặc có tổng 1,560 giờ (30 giờ một tuần)
Bạn có thể thỏa mãn điều kiện này thông qua các cách sau:
+ Làm full-time 1 công việc: 30 giờ/tuần trong vòng 12 tháng = 1 năm full time (1,560 giờ)
+ Một lượng thời gian tương đương part-time: 15 giờ/tuần trong vòng 24 tháng = 1 năm full time (1560 giờ)
+ Full-time nhiều hơn 1 việc: 30 giờ/tuần trong vòng 12 tháng đối với nhiều hơn 1 công việc = 1 năm full time (1560 giờ)
Lưu ý: Đối với các công việc part time, bạn có thể làm nhiều hoặc ít hơn 15 giờ, miễn là khi cộng tổng bằng đủ 1560 giờ
Chính phủ Canada sẽ không tính số giờ trội lên trên 30 tiếng/tuần
b/ Khả năng Ngôn ngữ
Bạn phải:
- Tham gia thi lấy kết quả khả năng Tiếng Anh hoặc Tiếng Pháp trong 4 kĩ năng: Nghe, Nói, Đọc, Viết
- Có điểm tối thiểu Canadian Language Benchmark (CLB) là 7 ở cả 4 kĩ năng
- Nhập điểm thi vào profile Express Entry
c/ Trình độ học vấn
Nếu bạn đến học trường tại Canada, bạn phải có chứng chỉ, diploma hoặc degree từ một trường trung học hoặc bậc sau phổ thông tại Canada.
Nếu bạn học tập bên ngoài Canada, bạn phải:
- Hoàn thành một chương trình tín chỉ
- Có Educational Credentual Assessment report từ một đại diện được công nhận chứng minh rằng trình độ học vấn của bạn tương đương với chứng chỉ, diploma hoặc degree từ một trường trung học phổ thông hoặc bậc sau phổ thông tại Canada.
d/ Chứng minh tài chính
Một điểm khác biệt nổi bật của chương trình định cư này, đó là bạn cần phải chứng minh rằng bạn có đủ tiền cho bạn và gia đình định cư tại Canada. Bạn sẽ được miễn chứng minh tài chính khi:
- Bạn hiện đang làm việc hợp pháp tại Canada
- Có job offer còn giá trị từ nhà tuyển dụng tại Canada
2.3. Federal Skilled Trades Program
Các nhóm nghề liên quan mật thiết đến khả năng thành công của Đơn đăng ký định cư Express Entry
Chương trình Federal Skilled Trades Program dành cho các lao động lành nghề muốn trở thành thường trú nhân trên cơ sở thỏa mãn các yêu cầu về tay nghề
Để phù hợp với chương trình, bạn phải:
a/ Ngôn ngữ thứ nhất
- Khả năng Tiếng Anh phải được tối thiểu CLB 7 trên cả 4 kĩ năng, hoặc
- Khả năng Tiếng Pháp phải được tối thiểu NCLC 7 trên cả 4 kĩ năng
b/ Ngôn ngữ thứ hai (không bắt buộc) :
Điểm tối thiểu lúc này chỉ cần CLB hoặc NCLC 5
c/ Kinh nghiệm làm việc
- Có ít nhất 2 năm kinh nghiệm làm việc full-time (hoặc tổng số thời gian làm việc part-time tương đương) trong một lĩnh vực thợ nghề (trong vòng 5 năm gần nhất trước khi bạn apply)
- Công việc đã và đang làm giống như mô tả công việc trong NOC về nghề nghiệp mà bạn đăng ký
- Job offer có giá trị
- Full time thì tương đương ít nhất 1 năm, hoặc
- Có Certificate of qualification tại kĩ năng nghề mà bạn đăng ký được phát hành bởi chính quyền tỉnh, vùng lãnh thổ hoặc chính quyền liên bang
Tính đến thời điểm hiện nay chỉ có các nhóm ngành nghề sau được chấp nhận trong chương trình (National Occupation Classification (NOC)):
- Major Group 72: industrial (công nghiệp), electrical (điện) và construction trades (các nghề xây dựng)
- Major Group 73: maintenance and equipment operation trades (nghề về bảo dưỡng và vận hành thiết bị)
- Major Group 82: supervisors and technical jobs in natural resources, agriculture and related production (các công việc bên giám sát và kĩ thuật về tài nguyên thiên nhiên, nông nghiệp và các sản phẩm có liên quan)
- Major group 92: processing, manufacturing and utilities supervisors and central control operators (giám sát viên về khâu tiến hành, sản xuất, tiện ích và người vận hành hệ thống kiểm soát trung tâm)
- Minor group 632: chefs and cooks (đầu bếp, nấu ăn)
- Minor Group 633: butchers and bakers (người làm việc trong lò mổ và đầu bếp nướng bánh)
Các nhóm NOC major được chia nhỏ thành các nghề nghiệp khác nhau, và những nghề này đều là skill type B. Bạn cần phải chứng minh rằng bạn đã thực hiện tất cả các nhiệm vụ được ghi trong mô tả công việc chính thức trên NOC.
d/ Trình độ học vấn
Không có yêu cầu cụ thể về trình độ học vấn cho chương trình Federal Skilled Trades Program. Nhưng nếu bạn muốn nâng cao xếp hạng của bạn trong Express Entry Pool, vẫn có 2 cách để bạn để bạn thực hiện được điều này:
Cách 1: Nếu bạn đi học tại trường ở Canada, bạn có thể kiếm được điểm cộng cho certificate, diploma hoặc degree được cấp từ một trường trung học phổ thông, cơ sở đào tạo sau phổ thông của Canada , hoặc
Cách 2: Bạn học ngoài Canada, bạn vẫn có thể kiếm điểm dựa trên:
- Hoàn thiện chương trình tín chỉ tại nước ngoài
- Một Educational Credential Assessment report từ một đại diện được chứng nhận chứng minh rằng kết quả đào tạo của bạn tương đương với certificate, diploma hoặc degree từ một trường trung học hay một cơ sở giáo dục sau phổ thông của Canada.
3. Một số lưu ý áp dụng cho cả 3 chương trình
- Các bài kiểm tra ngôn ngữ có giá trị trong vòng 2 năm. Các bạn nên nộp trước khi kết quả bài kiểm tra bị hết giá trị.
- Hãy đảm bảo rằng bạn có quyền được đi vào Canada và được ứng tuyển. Bất cứ trường hợp nào các bạn có dấu hiệu gian lận, phạm tội, sức khỏe không đạt chuẩn,… đều tự động bị loại ra khỏi Express Entry pool
- Cả 3 chương trình này đều chỉ áp dụng đối với tất cả các tỉnh của Canada, ngoại trừ Quebec. Tỉnh Quebec sẽ có chương trình Quebec-selected skilled workers hay Quebec Skilled Worker Program.
- Bạn cần phải chứng minh được là trong khi làm việc bạn đã thực hiện các nhiệm vụ được đưa ra trên mô tả công việc trong chi tiết của NOC. Nếu công việc bạn làm có tên gọi giống mà các nhiệm vụ bạn đã thực thi không giống với chuẩn được mô tả thì hồ sơ của bạn cũng vẫn bị coi là yếu
Trên đây là những thông tin về các chương trình định cư Express Entry. Hi vọng các bạn có thể tự lựa được chương trình phù hợp với khả năng của bản thân.
